Persoonlijk | The big five

Binnenkort moet ik er toch echt aan geloven en treed ik toe tot een nieuwe club. De club van The Big Five, oftewel, de vijf komt op mijn pad. En dan niet letterlijk in de zin van een reisje naar Zuid-Afrika waar ik oog in oog kan komen te staan met een olifant, nee, ik word 50!

Vroeger was je met 50 eigenlijk zo goed als afgeschreven en tegenwoordig is de leus ’50 is het nieuwe 40′. Voelt dat voor mij ook zo? Nou, er zijn dagen dat ik dat echt zo voel, maar er zijn helaas ook dagen dat ik mij het bed uit hijs en het gevoel heb dat ik ineens 80 ben.

Gelukkig word ik vaak nog jonger geschat en dat doet mijn ego natuurlijk goed. Maar kijkend op mijn ID-kaart staat er toch echt 1974 en dat betekent dat ik straks in februari 50 ga worden.

De afgelopen jaren zijn in zekere zin voorbij gevlogen. Waar ik als kind uitkeek naar de Middelbare school, studeren, werken, uit huis gaan, samenwonen en misschien kinderen, is er nu niet specifiek meer iets om naar uit te kijken. Of het moet al mijn pensioendatum zijn, maar goed, dat duurt nog zo’n 18 jaar en hoewel het mij soms best trekt, moet ik er nog niet aandenken dat het al zo ver is.

Vijftig worden betekent ook dat ik wellicht een andere dagcrème moet gaan gebruiken, want ik gebruik nu eentje voor 40+, maar is dat nog goed genoeg straks? Of moet ik misschien zelfs een botox spuitje overwegen? Heel eerlijk? Ik ben nogal wars van dat soort dingen, gebruik ook nooit make-up, maar verf daarentegen wel al jaren mijn haar. Niks ten nadele van grijs jaar, maar daar vind ik mijzelf toch echt nog te jong voor.

De laatste tijd betrap ik mij er trouwens wel steeds vaker op dat ik naar iets op Omroep Max zit te kijken. Onbewust is mijn smaak in programma’s blijkbaar toch al veranderd en zijn zenders als TLC niet meer aan mij besteed. En waar ik vroeger een broertje dood had aan wandelen, of welke vorm van beweging dan ook, wandel ik nu maar al te graag ergens rond in een mooi natuurgebied. Sterker nog, sinds november ben ik zelfs twee maal in de week te bewonderen in de sportschool! Hoewel, bewonderen, misschien is dat niet helemaal de juiste benaming. Bezig, laten we het daar maar ophouden.

En wat te denken van het woordje Nee? Ik durf het nu gewoon te gebruiken zonder mij direct schuldig te voelen. Morgenavond overwerken? Nee. Feestje morgenavond? Nee. Elk weekend volplannen? Nee! ‘Vroeger’ stond ik zowat vooraan, nam ik overal het voortouw in, maar tegenwoordig durf ik steeds beter mijn grenzen aan te geven en besef ik dat alles gewoon doorgaat, ook zonder mij.

Nog steeds heb ik mijn dromen, maar besef ik mij ook dat het geen ramp is als een droom niet uitkomt of wellicht iets anders ingevuld zal worden. Ik geniet veel meer van de kleine dingen en ja, zelfs een winters plaatje tovert tegenwoordig een glimlach op mijn gezicht. Natuurlijk heb ik nog steeds mijn onzekerheden, maar door de jaren heen ben ik ook steviger in mijn schoenen komen te staan. Niet alleen qua gewicht, maar zeker ook qua levenservaring.

Als aankomende vijftiger ga ik het leven met opgeheven hoofd tegemoet, doe ik de dingen op de manier waar ik mij goed bij voel en wil ik vooral genieten. Genieten van de natuur met mijn camera in de aanslag, genieten van de bergen in mijn geliefde Oostenrijk samen met René, maar ook genieten van thuis op de bank en ja, op ‘mijn’ leeftijd hoort daar op zijn tijd ook zeker een dutje bij.

Dus, club van 40, bedankt voor de fijne jaren, maar ik ga jullie binnenkort verlaten! Op naar de club van 50!

En voordat jullie mij massaal gaan feliciteren, het is pas in februari dat ik de 5 ga aantikken…
Gezond eten

Project Gezonder Leven: Hoe sta ik er voor?

Net als veel van mijn andere projecten keert ook Project Gezonder Leven terug in 2023. Niet omdat ik vorig jaar op dat vlak geen resultaat heb behaald, maar simpelweg omdat Gezonder Leven een continue proces is. Een proces wat soms moeiteloos verloopt, maar ook een proces waarbij ten alle tijden diverse valkuilen op de loer blijven liggen. Inmiddels zit het eerste kwartaal van dit jaar erop. Hoogste tijd dus voor een eerste tussenbalans!

Gezonder Leven is ook gezonder eten

Vorig jaar ben ik opnieuw gestart met koolhydraatarm eten en ik moet zeggen dat ik dat aardig goed weet vol te houden. Natuurlijk eet ik nog steeds wel een lekker broodje kaas of nasi met rijst in plaats van bloemkoolrijst. Maar over het algemeen vind ik het geen probleem om doordeweeks in ieder geval zo min mogelijk koolhydraten te eten.

Wat ik wel lastig blijf vinden, is het gebrek aan fruit. Althans, ik volg de aanpak van The New Food en dan zijn bananen, appels, druiven en mandarijnen een no go. Ik moet bekennen dat ik op dat gebied wel smokkel, want een banaantje of een appel op zijn tijd vind ik gewoon super lekker. Datzelfde geldt ook voor een toetje na het eten. Natuurlijk, het is gewenning om het niet te doen, maar alles ontzeggen, heb ik er niet voor over.

Gezond eten
©Pixabay

Tot nu toe merk ik echt wel dat als ik even wat meer koolhydraten heb gegeten dat dan dan direct invloed heeft op mijn energielevel. Helaas is het voor mij geen aanpak waarbij de kilo’s eraf vliegen, zoals bij anderen soms het geval is. Het zou ook kunnen dat ik misschien iets minder consequent ben, maar zoals ik al zei, valkuilen liggen altijd op de loer.

Aangezien ik inmiddels de meeste boekjes van The New Food in huis heb en even toe ben aan nieuwe inspiratie voor recepten, heb ik het Lenteboek van The Foodsisters besteld. Ook dit boek staat boordevol koolhydraatarme recepten en weekmenu’s, dus wie weet lukt het toch nog om voor de zomervakantie mijn eerste streefgewicht te behalen.

Daarnaast wil ik ook weer meer water gaan drinken, want dat is ook een dingetje. Zeker in de afgelopen maanden is dat er bij ingeschoten, maar nu de temperaturen weer omhoog gaan, zal dat ongetwijfeld wel weer goed komen.

Gezonder Leven is meer offline

Man, wat vind ik dit een lastig iets. Het is echt niet zo dat ik kampioen online ben, maar toch merk ik wel dat ik te snel en vooral te vaak nog even mijn mobiel erbij pak. Zeker ’s avonds op de bank terwijl ik ondertussen met een half oog ergens naar zit te kijken op tv, maar ondertussen ook nog snel even een rondje Wordfeud doe of nog even door Instagram scroll.

Het is niet dat ik het gevoel heb dat ik iets heb gemist, maar ook hier is het weer een stukje gewenning. Een patroon dat ik om onverklaarbare redenen maar niet kan doorbreken. Op dit gebied is er dus echt werk aan de winkel, maar hoe ik dat het beste kan gaan aanpakken?

Misschien gewoon met mijzelf afspreken dat ik na 21.00 uur niet meer op Social Media kijk en dat ik ook bewust op mijn vrije dagen minder online probeer te zijn. Tips zijn duidelijk welkom!

Gezonder Leven is rust, reinheid & regelmaat

Drentse Aa Schipborg

Nou, reinheid is het probleem niet, maar ik gedij het beste bij een regelmatige slaappatroon, dus doordeweeks zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip naar bed zodat ik ook uitgerust wakker word. Dit lukt op zich aardig, maar de verleiding om op mijn thuiswerkdagen een uurtje later op te staan, was de afgelopen perioden groot.

Maar nu in de lente wil ik ook op mijn thuiswerkdagen er vroeg uit om dan ’s ochtends alvast een half uurtje te gaan wandelen. Op die manier pak ik twee vliegen in één klap. Regelmaat én beweging. Morgenvroeg begin ik direct hiermee!

Wat rust betreft, ik merkte tijdens het coronatijdperk dat ik het wel fijn vond dat de weekenden niet volgepland waren. Inmiddels is dat wel weer iets anders, maar ik probeer toch altijd wel om niet beide dagen vol te plannen. Op die manier is er ook ruimte voor iets spontaans, maar ook om rust te creëren en niet het gevoel te hebben dat ik van alles moet.

Kortom…

Het is een continue proces om het beste uit mijzelf te halen, niet alleen door gezonder te eten en meer te bewegen, maar vooral ook om gewoon in het hier en nu te leven.

Ben jij bewust bezig met voeding en beweging?

Project Wandelen: Wat wil ik graag bereiken?

Sinds een paar jaar doe ik niet meer aan goede voornemens, maar aan projecten. Projecten, zoals Project Wandelen, waar ik bewust tijd voor vrij wil maken. Waarbij ik mijzelf geen onhaalbare doelen stel, maar er vooral bewust mee aan de slag wil gaan. Uiteindelijk bereik je dan volgens mij het beste resultaat!

De laatste update van dit project dateert al weer van enige tijd terug. Vorig jaar augustus deelde ik namelijk mee dat ik het gevoel had dat ik een eindsprint in zou moeten zetten om mijn doel van 700 kilometers in 2022 te kunnen halen. In een korte vooruitzicht naar de vijf projecten van dit jaar verklapte ik al dat ik dit doel ruimschoots had gehaald. Sterker nog, ik wandelde maar liefst 1.188 kilometers! Hoogste tijd dus om mijn doelen voor dit jaar met jullie te delen!

Doel: 1.200 kilometer wandelen

Yep, ik ga ervoor! Vorig jaar haalde ik dat net niet, maar wandelde ik dus veel meer dan ik had verwacht. Hoogste tijd dus om op te schakelen. Als ik het niet haal, is er ook geen man over boord, maar jezelf van tijd tot tijd uitdagen, is natuurlijk niet verkeerd.

1.200 kilometer wandelen betekent in feite elke maand 100 kilometer wandelen. Dat heb ik in het afgelopen kwartaal helaas niet gered. Januari was het 68 kilometer, februari 78 en voor maart staat de teller tot vandaag op 74 kilometer. Maar nu de dagen langer worden, én hopelijk de weergoden ook gaan meewerken, dan kan dat allemaal nog goed komen!

Wat ik in ieder geval weer wil gaan doen, is op mijn thuiswerkdagen ’s ochtends voordat ik inlog, alvast een half uurtje te gaan wandelen. Ook een lekker begin van de dag trouwens, direct je hoofd leegmaken voordat je met werken begint. In coronatijd deed ik dat vrij regelmatig, maar in de winterperiode is het er niet van gekomen. Nu maar weer mee beginnen dus!

Ook ’s avonds wil ik na het eten er een gewoonte van gaan maken om nog even een blokje om te gaan. Als ik tijd heb om voor de tv te hangen, heb ik ook tijd voor een ommetje, toch?

Welke wandelingen heb ik in 2023 al gemaakt?

Wandelen Westerpolder

  • een stadswandeling in Groningen: heerlijk om op zondagmiddag door de mooie binnenstad van Groningen te wandelen en steeds weer nieuwe plekjes te ontdekken of opnieuw te genieten van bekende plekjes.
  • 2x aan de wandel in de Westerpolder: tijdens de eerste wandeling liepen we zomaar wat rond, maar bij de tweede wandeling volgden we braaf de rode paaltjesroute van Staatsbosbeheer en genoten we opnieuw van dit prachtig natuurgebied

  • De Gasselterdennenroute bij ’t Nije Hemelriek: misschien wel al de mooiste route van dit jaar! Ik wil zeker nog weer terug in de herfst, maar wat een pareltje is deze route!
  • Wandelen rondom Oudeschans: dit prachtig vestingdorpje was onderdeel van een Adventure Lab, maar deze voerde ons langs de gemarkeerde wandelroute, dus tel ik hier ook gewoon mee
  • Rondje Fraeylemaborg in Slochteren
  • Rondje De Heemtuin in Muntendam
  • Wandelen door de Exloërkijl: ook onderdeel van een Adventure Lab
  • Wandelen door de bossen van Norg: de gele paaltjesroute van 6,5 km verkorten we vanwege de verwachte regen naar 5,5 km
  • Strandwandeling in Egmond aan Zee
  • diverse rondjes door mijn woonplaats

Welke routes wil ik dit jaar gaan wandelen?

Bovenstaande routes staan al enige tijd op mijn lijstje, maar zijn inmiddels ook alweer aangevuld.

  • Odoornerdennen (3 km)
  • Ommetje Niehove (4 km)
  • Ommetje Onderdendam (4 km)
  • Zeegse Duinen (6,5 km)
  • Landgoed Lemferdinge Paterswolde (5 km)
  • Hamerlandenroute Gasselte (7 km)
  • Sprokkelspoor Grolloo (7 km)
  • Beleef het Bos Drouwen (6 km)

Kortom, nog genoeg te doen! Sinds ik vorig jaar met vriendinnetje M. een autopuzzeltocht door Het Hogeland heb gemaakt, heb ik Niehove en Onderdendam ontdekt. In beide dorpjes zijn gemarkeerde ommetjes uitgezet, dus daar wil ik zeker dit jaar naar toe!

Welke uitdagingen bij Project Wandelen?

Slecht weer bestaat niet, wel slechte kleding.

Het liefst zou ik willen bereiken dat wandelen een dagelijkse bezigheid wordt. Natuurlijk heb ik daar zelf de grootste invloed op, maar ik ben en blijf nu eenmaal een droogweer wandelaar. Als ik onderweg een bui krijg, dan zij het zo, maar om aan de wandel te gaan, terwijl het regent of wordt voorspeld, dan blijf ik lekker thuis.

Wandelen Westerpolder
Vorig jaar was het nog mijn bedoeling om regelmatig een weekje in te lassen met zoveel stappen per dag. Inmiddels ben ik er wel achter dat dit voor mij totaal niet werkt. Dan voelt het als moeten en verdwijnt mijn plezier in het wandelen al snel. Wat mij wel helpt, is het te combineren. Dus lekker de natuur in om foto’s te maken voor Project Fotografie, maar ook om regelmatig een Adventure Lab te doen.

Op dit moment wandel ik vaak routes van max 5 km, maar dat wil ik dit jaar gaan uitbreiden naar zeker 7,5 tot 10 km. Ik hoef geen langeafstandsloper te worden, maar wil mijzelf op dat vlak wel een keertje uitdagen. Gewoon eens ruim twee uurtjes aan de wandel. Zeker met mooi weer en her en der een bankje zal dit geen probleem moeten zijn. Conditioneel in ieder geval niet, maar vaak ben er ik na een dik uur wel klaar mee. Die mindset moet ik dus zien te verbreken!

Ben jij een 3 tot 5 km wandelaar of 7 tot 10 km wandelaar?

Gasterse Duinen paarse route

Project Wandelen: Hoe staat het hiermee?

Net als vorig jaar ga ik ook dit jaar weer aan de slag met een aantal projecten. Eén daarvan is Project Wandelen, lekker de natuur in, foto’s maken, koppie leegmaken én gewoon lekker in beweging zijn. Inmiddels zitten we over de helft van 2022 en is het dus de hoogste tijd voor een update. Hoe sta ik ervoor? Heb ik lekker veel gewandeld of moet ik misschien nog een tandje bijschakelen om mijn doelen te halen?

Doel: 700 kilometer wandelen

wandelroute Egelsee Abtenau Oostenrijk

Vorig jaar stond mijn teller op 632 geregistreerde kilometers, voor dit jaar zet ik in op 700 km. Op dit moment heb ik nog geen idee hoe ik er op dit gebied voor sta. Feit is wel dat ik zeker in het voorjaar de nodige wandelingen heb gemaakt, dus ik denk dat ik wel redelijk in de buurt ga komen.

Zeker omdat ik normaal gesproken in het najaar er ook altijd regelmatig op uit trek om mooie herfstwandelingen te maken. Maar goed, ergens heb ik ook wel het gevoel dat ik wellicht toch een tandje bij moet schakelen omdat ik in de zomer, zeker nu met deze warmte, niet zulke lange wandelingen maak.

Welke wandelroutes staan er op mijn lijstje?

De eerste drie routes had ik vorig jaar al op mijn lijstje staan, maar het is er toen niet van gekomen. Dit lijstje is inmiddels aangevuld.

Tja, van dit lijstje heb ik helaas nog geen enkele route gedaan. Maar niet getreurd, ik heb wel een hoop andere wandelroutes gewandeld, zoals bijvoorbeeld Landgoed De Braak (3 km), Baggerputten (4 km), Heide en vennenroute (4 km), Buurserzand (5,2 km), Landgoed Landheet (4 km), Wandelroute De Manteling (4,5 km) en diverse wandelroutes in Oostenrijk, waaronder Egelsee (7 km) en de Almenblumenweg (7 km).

Ongetwijfeld vergeet ik nu nog een paar wandelroutes, maar op zich wel redelijk wat leuke routes gewandeld.

Welke uitdagingen wil ik aangaan met Project Wandelen?

gele route Buurserzand Haaksbergen

Tot en met onze vakantie in Oostenrijk (juni) had ik de wandelflow best wel lekker te pakken, inmiddels is dat door het weer een beetje weggezakt, maar dat komt wel weer goed als de temperaturen weer een beetje zakken.

En verder wil ik ook regelmatig een weekje instellen dat ik bijvoorbeeld een x-aantal stappen per dag wil halen. Bijvoorbeeld 5.000 stappen in februari, 6.000 stappen in maart, 7.000 stappen in april, 8.000 stappen in mei, 10.000 stappen in juni (is onze vakantiemaand, dus dan wandelen we sws elke dag).

Dit zei ik heel dapper aan het begin van het jaar, maar heel eerlijk? Dit ben ik compleet vergeten! Okay, tijdens onze vakantie in Zeeland (april) en Oostenrijk (juni) zat mijn gemiddelde ruim boven de 10.000 stappen, maar de overige maanden? Tja, als ik thuiswerk dan heb ik al moeite om de 2000 stappen te halen, tenminste als ik de hele dag gewoon binnen blijf.

Dus hier wil ik zeker mee aan de slag, oftewel volgende week wil ik elke dag minimaal 7500 stappen per dag gaan aantikken, hitte of niet, ik ga meters maken!

Project Wandelen: hoe nu verder?

Gasterse Duinen paarse route

In september staat er nog een weekje Ardennen gepland, dus ook dan zullen we hopelijk een paar mooie routes gaan wandelen.

Verder wil ik ook zeker in de herfst er lekker op uit gaan. Juist in de herfst vind ik het heerlijk om in een bos te gaan wandelen, dus dan kan ik vast wel wat van mijn lijstje afstrepen.

Voor het zover is, wil ik eerst nog een paar mooie heidewandelingen gaan maken. Ook op dat vlak heb ik wel een aantal wandelroutes op het oog, zoals wandelen in de Gasterse Duinen.

Qua lengte van een route wil ik mij zeker ook wat meer gaan uitdagen en in ieder geval vaker een route van 6 km of meer gaan doen. Tijdens vakanties lukt mij dat prima, dus ook hier in eigen omgeving wil ik vaker een wat langere route gaan doen.

Kortom, ik ga ervoor!

Hoeveel stappen zet jij per dag?

Wandelen De Heemtuin

Project Wandelen: Moet ik een tandje bijschakelen of niet?

Begin dit jaar lanceerde ik een vijftal projecten waaronder Project Wandelen. Eigenlijk een verlengstuk van mijn andere project, namelijk Gezonder Leven. Door het hele corona gebeuren wandel ik al meer, maar ik wil mezelf ook graag uitdagen. Langere afstanden lopen, elke dag zoveel stappen zetten én minimaal 500 geregistreerde wandelkilometers in een jaar afleggen.

Hoe verging het mij én moet ik wellicht nieuwe doelen stellen of doelen bijstellen?

Langere afstanden wandelen

Inmiddels is de horeca weer normaal geopend en hoef ik dus niet te stressen over al dan niet naar de wc te kunnen onderweg. Toch is het er helaas nog niet van gekomen om routes van 6 kilometer of meer te wandelen, laat staan eentje van tien kilometer.

Waarom niet? Tja, echt een excuus hiervoor heb ik niet. Het is er simpelweg niet van gekomen. Natuurlijk wandel ik nog steeds, maar het blijft bij wandelroutes van maximaal vijf kilometer. Misschien ook wel omdat ik mezelf gewoon niet echt durf uit te dagen op dat gebied. Niet dat ik zozeer bang ben dat ik het conditioneel niet zal redden, maar meer omdat ik denk dat zo’n lange wandeling mij zal gaan vervelen.

Wel merk ik dat ik eigenlijk helemaal geen moeite meer heb met wandelingen van vijf kilometer, dus dat vind ik in ieder geval een lekkere opsteker. Ook in Zuid-Limburg tijdens onze vakantie ging het mij redelijk gemakkelijk af om ook in een glooiend landschap vijf kilometer te wandelen.

Toch blijft het wel mijn doel om langere routes te gaan wandelen. Dus onderstaande routes wil ik zeker nog graag dit jaar gaan doen:

Wandelen op een hogere tempo

solitaire boom Epen

Nog te vaak heeft wandelen voor mij als doel om er lekker met mijn camera erop uit te trekken. Toch heb ik soms ook een week dat ik ineens ’s avonds nog een half uurtje ga ‘stampen’ om zo mijn punten voor ASR Vitality op hartslag binnen te harken.

Dat lukt dan ook aardig waardoor mijn gemiddelde snelheid wel omhoog is gegaan van 4,8 kilometer per uur naar 5,0 kilometer per uur. Als mijn vriend mee gaat, dan tik ik met gemak zelfs de 5,3 aan, dus op dat vlak is er zeker wel sprake van verbetering.

Alleen zou ik het gewoon bij moeten houden en ’s avonds toch wat vaker weer aan de wandel moeten gaan. Zodat ik niet iedere keer voor mijn gevoel weer opnieuw hoef te beginnen, maar dat mijn basisconditie standaard hoger komt te liggen.

En toch kan ik mij er gewoon niet toe zetten om dit op regelmatige basis te doen. Gek toch? In ieder geval een aandachtspuntje voor de komende herfst.

Uitdagingen stellen

Wandelen De Heemtuin

Dankzij de app Ommetjes heb ik al een paar keer een reeks volbracht. Mijn langste reeks is 15 dagen aaneengesloten een ommetje maken van minimaal twintig minuten. Dat gaf ook best wel een kick, maar zoals zo vaak laat ik ook dat dan vervolgens verslonzen.

Nadat ik drie keer een reeks van tien dagen heb gehaald, blijf ik inmiddels weer hangen op hooguit vijf dagen achter elkaar wandelen. Hoogste tijd dus om een poging te doen om minimaal tien dagen achter elkaar te wandelen. Nog beter is om mijn record weer wat scherper te zetten!

Ik wil ook weer op mijn thuiswerkdagen voor dat ik begin met werken eerst een ommetje gaan maken. Nu rol ik bij wijze van spreken mijn bed uit en begin ik met werken, maar uit ervaring weet ik dat het ook fijn is om eerst een stuk te gaan wandelen alvorens te gaan werken.

Minimaal 500 kilometer wandelen dit jaar

Vorig jaar liep ik in totaal 375 geregistreerde wandelkilometers. Dit jaar wil ik naar 500 geregistreerde wandelkilometers waardoor mijn weekgemiddelde op een tien kilometer moet zitten.

Op zich lukt dit prima, mits het weer meewerkt, want ik merk toch wel dat ik echt een mooi weer wandelaar ben. Daar ligt dan ook direct mijn valkuil want met de herfst voor de deur bestaat het gevaar dat ik minder ga wandelen. Een aandachtspuntje dus!

Doe jij weleens een wandeling van meer dan vijf kilometer?

Adventure Lab Project Me Time

Project Me Time: Ben ik minder online?

Net als voorgaande jaren wil ik ook in 2021 met een aantal projecten aan de slag. Project Nederland, Vakantiehuis en Gezonder Leven lopen al een tijdje. Dit jaar zijn Project Wandelen en Me Time er nieuw bijgekomen. Natuurlijk is er een overlap tussen een aantal projecten. Dat maakt het in zekere zin gemakkelijker, maar tegelijkertijd vind ik het ook wel fijn om er af en toe even bewust bij stil te staan. Vandaag dus Project Me Time, oftewel, ben ik vaker offline en neem ik ook bewust tijd voor mezelf?

Waarom Project Me Time?

Nu met corona ben ik natuurlijk meer dan ooit op mijzelf aangewezen. Toch betekent dit in mijn geval dat ik zeker vorig jaar hele avonden alleen maar met mijn mobieltje in de weer was. Even Instagram checken, even een rondje op Facebook, even de Formule 1 sites afspeuren voor het laatste nieuws en ga zo maar door.

Dat wil ik dit jaar echt gaan doorbreken en weer oude hobby’s oppakken of nieuwe ontdekken. Alles om meer het gevoel te hebben dat ik mijn dag nuttig heb besteed waarbij ik ook nog eens mijn rust momenten heb gepakt. Niet met een vol hoofd naar bed gaan waardoor het de hele nacht in mijn hoofd blijf rondspoken. Herkenbaar?

Oude hobby’s herontdekken

lezen Project Me Time

Tot een paar jaar geleden was lezen één van mijn grootste hobby’s. Avonden achterelkaar kon ik mij helemaal onderdompelen in een spannende thriller. Tot ik ging schrijven voor Racingnews365 en het mobieltje mijn nieuwe metgezel werd. Inmiddels ben ik alweer enige tijd gestopt met Racingnews365, maar is dat mobieltje nog te vaak mijn metgezel.

Toch gaat het de laatste tijd wel een stuk beter en leg ik hem ook bewust aan de kant. Een hele avond, laat staan een heel weekend, offline zijn, blijf ik moeilijk vinden. Daarvoor ben ik én te nieuwsgierig aangelegd, maar is er ook altijd wel een whatsapp berichtje waardoor ik toch mijn mobieltje pak.

Het lezen heb ik in ieder geval weer opgepakt. Voortvarend ging ik dit jaar van start, maar door Kwaad Bloed kwam de klad er in. Niet omdat het geen goed verhaal was, maar een pil van dik 1000 pagina’s. Dat duurde wel even voor ik die uit had. De teller staat tot nu toe op 12 boeken, nog lang niet zoveel als in het verleden, maar ik maak er wel weer bewust tijd voor.

Daarnaast heb ik het puzzelen helemaal herontdekt, of beter gezegd, het oplossen van Zweedse puzzels. Door een puzzelboekje in mijn kerstpakket ben ik hier weer mee begonnen en inmiddels al toe aan mijn zesde puzzelboek. Ik vind het heerlijk ontspannend plus het schijnt ook nog eens goed voor het brein te zijn. Win win dus!

Nieuwe hobby’s ontdekken

Adventure Lab Project Me Time

Doordat we vanwege corona nogal aan huis zijn gebonden, werd het ook wel tijd om wat nieuws uit te gaan proberen. Al dat wandelen in de straten van Veendam komt mij zo langzamerhand wel de keel uit. Dankzij vriendinnetje M. leerde ik het geocachen kennen. Een hele leuke manier om al wandelend iets te ontdekken.

Alleen vind ik dit niet iets om in mijn uppie te gaan doen en zie ik mijzelf ook nog niet met allerlei hulpattributen ergens in een bosje op zoek gaan naar die verborgen cache. Maar toen kwam ineens het Adventure Lab voorbij en hoewel ik dit nog maar één keertje heb gedaan, ben ik er wel super enthousiast over. Juist omdat het weer een nieuwe dimensie aan wandelen geeft. Al wandelend doe je namelijk een soort van speurtocht en los je vragen op, zoals over de Wilkensfontein in Veendam,  waardoor je de cache kunt halen. Een leuke combi van wandelen en puzzelen dus!

Alleen op pad gaan

Bad Nieuweschans Project Me Time

Hoewel ik het super leuk vind om met anderen te gaan wandelen, vind ik het ook wel fijn om alleen op pad te gaan. Dan heb ik namelijk alle tijd om uitgebreid rond te kijken en op mijn gemak foto’s te gaan maken. Los van de ommetjes door Veendam heb ik dit nog maar één keer gedaan dit jaar. Grootste schuldige hieraan is toch wel het weer waardoor het mij ontbrak aan zin om erop uit te trekken.

Maar goed, onlangs ben ik naar Bad Nieuweschans geweest en heb ik daar heerlijk rondgestruind door het historische centrum. Normaal kom ik niet verder dan het wellness centrum dus het was zeker leuk om nu verder te kijken en zo weer heel wat mooie plekjes te ontdekken.

Dus hoe gaat het tot nu toe?

Nou, er is echt nog wel werk aan de winkel, maar ik merk wel dat ik bewust tijd voor ontspanning vrij maak. Ook laat ik mijn mobieltje wat vaker links liggen en heb ik ook ingesteld dat ik per dag maar maximaal zoveel tijd online mag zijn. Tot nu toe heb ik sinds januari slechts zeven keer mijn limiet overschreden. Netjes toch?

Nu de lente, volgens de weervoorspellingen, zich eindelijk voor langere tijd zal laten zien, wil ik zeker vaker er op uit. Zo wil ik dolgraag naar De Hortus in Haren, een botanische tuin. Ook wil ik zeker verder met Adventure Lab. Het leuke is dat ook in mijn favoriete natuurgebied De Heemtuin en in Zuidlaren, mijn favoriete plaatsje in Drenthe, zo’n route is samengesteld. Nu al zin in om dit te gaan doen!

Neem jij bewust tijd voor jezelf? En zo ja, wat doe je dan?

winter schaatsen De Heemtuin

Fotoserie | Winter in De Heemtuin

De Heemtuin in Muntendam is al jaren mijn favoriete natuurgebied om te wandelen. Iedere keer ontdek ik wel weer wat nieuws en heeft elk seizoen zo zijn charme. Hoewel, wandelen in de sneeuw is nu niet bepaald mijn favoriete bezigheid. Sterker nog, de winter is totaal niet aan mij besteed. En al helemaal niet als we zoals nu een week lang zelfs sneeuw hebben. Nee, Wanda en winter, het is gewoon geen gelukkige combinatie. Toch trok ik er het afgelopen weekend op uit. Of ik ervan genoten heb? Dat laat ik je natuurlijk weten!

Wanda en de winter

Hoe gek het misschien ook klinkt, als kind was ik volgens mij nog wel dol op de winter. Ik kan me nog heel goed herinneren dat ik altijd buiten te vinden was. Heerlijk glijden in de straat of schaatsen op de vijver bij ons in de buurt. Ik genoot er echt wel van en liet dan ook geen kans voorbij gaan om buiten te spelen.

Toch is het ergens in de loop van de jaren mis gegaan tussen de winter en mij. Misschien wel op het moment dat ik in de winter met de auto de weg op moest onder winterse omstandigheden. Nog nooit heb ik iets gehad, nog nooit ben ik geslipt en toch, rijden met sneeuw is niet aan mij besteed. Laat staan met ijzel. Het heeft mij in ieder geval heel wat slapeloze nachten opgeleverd.

Sindsdien is de winter echt mijn minst favoriete seizoen. Misschien dan ook niet zo gek dat ik de laatste jaren een heuse winterdip c.q. depressie heb ontwikkeld. Niet voor niks gingen we de laatste jaren begin maart een weekje naar de zon. Even de accu opladen en je gewoon weer mens voelen.

Dit jaar zit dat er helaas niet in. Mijn ijdele hoop dat de winter dit jaar lief voor me zou zijn en 2021 zou overslaan, werd afgelopen week acuut teniet gedaan.

Winter 2021

De afgelopen jaren viel het qua winterweer wel mee, maar afgelopen week kregen we dan toch onze portie. Gelukkig voor mij is thuiswerken nu geen enkel probleem meer. Dat betekent in ieder geval geen gestress op dat vlak.

Aangezien ik natuurlijk dit jaar met Project Wandelen ben gestart, vond ik het wel zo jammer om een dikke week niet te gaan wandelen. Dus waagde ik mij er toch aan. Wandelschoenen aan, handschoenen en sjaal mee en kijken of de winter en ik toch ergens een beginnende vriendschap konden opbouwen.

Winterwandeling in De Heemtuin

Winter De Heemtuin

winter schaatsen De Heemtuin

Zoals gezegd kom ik jaarlijks wel een paar keer in De Heemtuin, maar het is al heel wat jaartjes geleden dat ik er was met een pak sneeuw. Dat was afgelopen zaterdag wel anders natuurlijk. Hoewel, hier in het noorden valt het ook nog wel weer mee met die pak sneeuw eigenlijk.

Gelukkig voor mij was een groot deel van het pad goed begaanbaar, slechts één keer ging ik aan de glij, maar kon ik een valpartij voorkomen. Natuurlijk was het mooi om al die schaatsende mensen te zien en het kraken van het ijs te horen. Heel eventjes dacht ik terug aan mijn kinderjaren. Met mijn houtjes, later kunstschaatsen en lage noren heb ik mij heel wat uurtjes vermaakt. En ja, zelfs een heel kort moment leek het mij leuk om te gaan schaatsen. Dat duurde slechts een tel, ik heb nog wel eventjes op het ijs gestaan, maar schaatsen? Nee, daar waag ik mij toch niet meer aan.

natuur winter De Heemtuin

winter wandelen De Heemtuin

Het was in ieder geval wel bijzonder om mijn geliefde natuurgebied er nu zo winters bij te zien liggen. Of ik er ook van genoten heb? Tja, ik kan niet ontkennen dat zo’n winters landschap met een blauwe lucht mooie plaatjes oplevert. Tegelijkertijd vind ik het niet echt relax wandelen. Het is toch steeds oppassen dat je niet uitglijdt en ook is lopen op sneeuw een stuk zwaarder.

Nee, de winter is nog steeds niet aan mij besteed en de weersvoorspellingen voor komend weekend stemmen mij dan ook vrolijk. Toch heb ik er op mijn eigen manier wel een klein beetje van kunnen genieten. Al was het alleen al dat ik het getrotseerd heb en toch afgelopen weekend zo’n 8,5 kilometer in totaal in de sneeuw heb gewandeld. Niet slecht toch voor iemand die niks met de winter heeft?

Project Gezonder Leven: Wandelen & koolhydraatarm eten

Sinds vorig jaar doe ik niet meer aan goede voornemens, maar werk ik bewust aan bepaalde projecten. Project Gezonder Leven is zo’n project. Uit eigen ervaring weet ik hoe moeilijk het is om af te vallen, dat het vaak gepaard gaat met een paar kilo’s eraf en een paar kilootjes er weer bij. Inmiddels weet ik dat de weegschaal niet zaligmakend is. Waar het mij vooral om gaat, is dat ik mij fitter en energieker voel. Het betekent ook minder online zijn, zorgen voor een goede nachtrust en bewust tijd voor mezelf vrij maken. Hoe me dit in de praktijk afgaat? Dat vertel ik je nu!

Een korte terugblik op 2019

Zoals gezegd ben ik vorig jaar begonnen met mijn Project Gezonder Leven. Dat leidde er uiteindelijk toe dat ik er achter kwam dat ik teveel koolhydraten op een dag at. Dus ging ik op zoek naar recepten met minder koolhydraten en besloot ik ook om geregeld een salade mee te nemen naar mijn werk in plaats van brood. Ook ’s ochtends werden het geen crackers meer, maar een bakje Griekse yoghurt met bijvoorbeeld blauwe bessen of frambozen en noten. Ook bij het avondeten liet ik regelmatig de aardappels en rijst staan.

Het resultaat: ja, ik voelde me inderdaad een stuk fitter en zag het ook terug op de weegschaal. Maar met de herfstmaanden en de feestdagen ging het toch weer in die zin mis. Niet dat de kilo’s er aan vlogen, dat gelukkig niet, maar wel teveel koolhydraten én dus vermoeider.

Hoe nu verder met Project Gezonder Leven?

* Koolhydraatarm eten

Vorig jaar merkte ik dat het voor mij blijkbaar goed werkt om minder koolhydraten te eten op een dag. Helemaal koolhydraatarm hoeft voor mij ook weer niet. Daarvoor vind ik aardappelen, rijst en pasta ook simpelweg te lekker. Maar ook met kleinere aanpassingen merk ik gelijk wel verschil. Ontbijten doe ik nog steeds met Griekse Yoghurt, blauwe bessen, frambozen en noten, maar zeker twee tot drie keer in de week neem ik weer een salade als een lunch.

’s Avonds vind ik dan nog steeds wel lastig, zeker in deze tijd waarin we ook regelmatig een lekkere stamppot eten. Maar goed, twee keer opscheppen, hoeft natuurlijk niet. Verder probeer ik inderdaad wat meer gerechten te maken met minder koolhydraten en eten we weer vaker vis in plaats van vlees. Het is zeg maar een kwestie van de juiste balans hierin te zien vinden…

*  Stevig wandelen

Wandelen doe je toch al? Ja, dat klopt, ik wandel regelmatig. Alleen vaak gaat dat gepaard met het maken van de nodige foto’s waardoor mijn gemiddelde tempo natuurlijk niet zo hoog is. Natuurlijk merk ik wel dat ik meer conditie heb dan pak ‘em beet vijf jaar geleden, maar om mij fitter en energieker te voelen, moet ik gewoon harder aan de bak.

Borgerswold Veendam Project Gezonder Leven

Dat betekent dus dat ik drie keer in de week een uptempo rondje doe. Al met al loop ik op dit moment dan zo’n 3,5 km en dat wil ik in ieder geval opbouwen naar 5 km. Het betekent ook dat ik ’s avonds van de bank af moet komen en dat is nog wel een dingetje. Zodra het langer licht is, wordt dat een stuk gemakkelijker dan in deze tijd van het jaar. Natuurlijk kan ik ook in het weekend of op mijn parttime dagen flink aan de wandel gaan, maar soms wil ik dan ook gewoon wandelen en foto’s maken.

Wanda Borgerswold Porject Gezonder Leven

Zoals gisteren tijdens mijn rondje in Borgerswold. Al met al heb ik zo’n 5 km gelopen, maar dan wel in een normaal tempo en onderweg ook de nodige foto’s gemaakt. Ook dat hoort voor mij bij gezonder leven..

* Overige zaken

Wat betreft het zorgen voor een goede nachtrust probeer ik in ieder geval doordeweeks rond 22.30 uur erin te liggen. Op die manier kan ik dan maximaal acht uur slaap pakken, wat in de praktijk neerkomt op zo’n zeven uurtjes. Ook probeer ik minder online te zijn, maar dat lukt de ene keer beter dan de andere keer. En ja, bewust tijd voor mezelf vrij maken, dat gaat me over het algemeen wel redelijk goed af. Althans, ik kan ook prima in mijn uppie ergens gaan wandelen, foto’s maken en daar volop van genieten.

Ook probeer ik wat meer de weekenden in balans te krijgen, oftewel niet teveel weekenden achter elkaar die volgepland zitten met van alles en nog wat. Of in ieder geval niet beide dagen van alles ‘moeten’ zodat we ook ruimte hebben voor spontane uitjes.

En jij? Hoeveel uur ben jij online per dag?

 

Dinant Ardennen

Gezonde plannen voor de tweede helft van 2017

In navolging van Marcella heb ik besloten om mijn gezonde plannen maar eens op een rijtje te zetten. De eerste helft van 2017 zit er op en ondanks dat ik veel aan de wandel ben geweest, zie ik dat helaas niet terug op de weegschaal. Het doel is nog steeds om 10 kilo af te vallen maar hoe & wat? Het blijft lastig en helaas dus ook een eeuwige strijd.

Toch wil ik het nog steeds niet opgeven. Tenslotte is gezond leven op zich niet zo lastig, maar volhouden aan de andere kant wel. Hoogste tijd dus om mijzelf weer eens streng toe te spreken en mijzelf die spreekwoordelijke schop onder mijn reet te geven. Of misschien moet ik jullie dat laten doen haha…

Gezond eten

Hotton Ardennen

Op zich eten we eigenlijk best wel gezond. Ik bedoel, er staat vrijwel altijd verse groente op tafel. Alleen rode kool komt uit een potje maar de rest is altijd vers. We eten gevarieerd en ook echt niet elke dag vlees maar ook best wel regelmatig vis. Sausjes komen bijna niet op tafel of het moet al een enkele keer satésaus zijn bij de patat of currysaus. Kant-en-klaar is sowieso bijna een verboden woord bij ons thuis. Dankzij lekker & simpel heb ik tig gerechten die én snel op tafel zijn maar ook vers zijn bereid waarvoor je gelukkig niet uren in de keuken hoeft te staan.

Hoe het dan kan dat de weegschaal niet minder aangeeft? Het snaaien, het koekje bij de thee maar ook de cappuccino’s die ik veelvuldig op mijn werk drink. Een bom aan calorieën natuurlijk. Fris drink ik praktisch niet, wel veel spa-rood. Het zit hem denk ik vooral in dat snaaien. Voorbeeld? Als ik mijn brood ’s avonds smeer dan smikkel ik al snel een stukje kaas of ander beleg naar binnen. Het zit hem vaak in die kleine dingetjes en dat moet nu echt eens afgelopen zijn!

Meer bewegen maar ook oefeningen doen

Ehrwald 2016

Het lopen met nichtje J. gaat nog steeds erg goed. Gemiddeld lopen we toch steeds zo tegen de 5 km aan per week. Het doel is dan ook om per maand zo’n 30 km te lopen en dat lukt aardig goed. Ook het tempo is ten opzichte van vorig jaar flink opgeschroefd. Maar toch is het niet voldoende. Met slechts één keer per week ‘sporten’ gaat het te langzaam. Dus dat moet naar 3x in de week. Hoe ik daar precies invulling aan ga geven?

Nog geen idee, want steeds wandelen wordt ook wel saai. Misschien wordt het nu echt eens tijd om een fiets te kopen. Het wordt dan weliswaar geen racefiets maar ook met een gewone fiets ben je al zo weer een uurtje in beweging en daar gaat het tenslotte om.

Met oefeningen bedoel ik dan meer dat ook de arm-, been- en buikspieren worden getraind. Ik ging natuurlijk altijd naar de sportschool. Of beter gezegd, ik had jarenlang een abonnement bij de sportschool waar ik zeker de laatste twee jaar meer niet dan wel gebruik van maakte. Toch mis ik het aan één kant wel om mijzelf op die manier in het zweet te jagen. Dus ga ik terug naar de sportschool of probeer ik de discipline op te brengen om gewoon thuis wat oefeningen te doen?

Op tijd naar bed

Te vaak merk ik dat ik vooral aan het einde van de week kapot ben. Gewoon omdat ik te laat naar bed ga. Ideaal voor mij is dat ik rond de klok van half 11 richting bed ga, maar te vaak wordt het zo een uurtje later. Aangezien de wekker doordeweeks meestal om half 7 rinkelt, krijg ik dus standaard te weinig slaap. Ook hier word je bepaald niet fitter van en ik denk ook dat ik daardoor eerder geneigd ben om meer te snoepen. Rus is tenslotte ook van belang voor een gezond leven!

Concrete doelen

  • elke maand minimaal 30 kilometer lopen
  • meer groente en fruit eten, vooral in de weekenden aangezien ik doordeweeks altijd wel braaf 2 stuks fruit eet
  • minder snoepen
  • wekelijks 2x per week spieroefeningen doen
  • 5 kilo afvallen voor 31 december 2017
  • dagelijks 1 liter water drinken

Heb jij nog tips voor mij om gezonder te leven?

 

Kamp Westerbork Nederland

Kamp Westerbork, een stukje verloren geschiedenis

Kamp Westerbork, oftewel het doorgangskamp waar tijdens de Tweede Wereldoorlog diverse transporten zijn vertrokken naar de verschillende concentratiekampen elders in Europa.

Kamp Westerbork door de jaren heen…

Het kamp heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Zo werd het al in 1939 gebouwd als vluchtelingenkamp voor de vele Joodse vluchtelingen die massaal vanuit Duitsland naar Nederland vluchtten. Vanaf juli 1942 stond het bekend als doorgangskamp waar vandaan in totaal 93 transporten werden uitgevoerd naar Auschwitz, Sobibor, Theresienstadt en Bergen-Belsen.

Kamp Westerbork

Kamp Westerbork

In de zomer van 1945 werd het kamp bevrijd. Op dat moment verbleven er nog zo’n 900 Joden in het kamp. Het betekende echter nog niet het einde van Kamp Westerbork. Vanaf dat moment werd het namelijk een interneringskamp voor NSB-ers en collaborateurs. In 1949 werden de barakken korte tijd in gebruik genomen als onderkomen voor militairen. Een jaar later werden Indische Nederlanders ondergebracht in het kamp bij gebrek aan huisvesting. De naam veranderde toen in De Schattenberg.

Kamp Westerbork

In 1951 moesten de Indische Nederlanders plaatsmaken voor de Molukkers. Er ontstond toen een vrij geïsoleerde gemeenschap maar rond 1956 drong het besef door dat de Molukkers moesten integreren in de maatschappij. Het duurde uiteindelijk nog tot begin 1971 voordat de laatste Molukse gezinnen in huizen in Assen werden ondergebracht en werd er een begin gemaakt met het slopen van de barakken.

Kamp Westerbork anno 2017…

Kamp Westerbork

Nu is er een herinneringscentrum waarin twee tentoonstellingen een beeld schetsen van hoe het leven in Kamp Westerbork door de jaren heen is geweest. Het kamp zelf is fietsend, lopend of per pendelbus te bereiken. Het enige wat nog bewaard is gebleven, is het huis van de commandant.

Kamp Westerbork

Net als een wagon die midden in het veld staat opgesteld. Hetzelfde geldt voor een halve barak en nog een deel van het spoor.

Ooit in de brugklas was ik er geweest en ik weet het nog precies.

Ik was gewoon teleurgesteld. Teleurgesteld omdat er zo weinig tot niks bewaard is gebleven. Als kind snapte ik er niks van, het voelde alsof de geschiedenis vergeten moest worden. Niet bij stil staan en gewoon verder gaan.

Voor iemand die oprecht geïnteresseerd is in alles wat met de WOII te maken heeft, is het ronduit teleurstellend dat er niks meer is. Ja, een deel van het oorspronkelijke spoor ligt er nog. Er staat een halve barak en nog een wachtpost. Maar verder? Verder is het een open vlakte en moet je het zelf maar invullen.

Kamp Westerbork

Natuurlijk weet ik wat er is gebeurd en sta ik daar bij stil. Wat ik echter niet begrijp, is dat er op een gegeven moment voor gekozen is om dit belangrijke deel uit onze geschiedenis af te breken. Alsof het weggepoetst moet worden. Alsof we het moeten vergeten. Vergeten terwijl we het nooit mogen vergeten.

Natuurlijk, in vergelijking met andere kampen is er weinig gebeurd. Het was tenslotte geen concentratiekamp maar wel het begin van het einde voor velen. Persoonlijk vind ik het jammer dat er niks bewaard is gebleven of dat er niet een poging wordt gedaan om bepaalde zaken in ‘ere’ te herstellen. De geschiedenis als het ware laten herleven.

In het museum wordt er natuurlijk uitgebreid aandacht aan besteed maar een barak met stapelbedden, met misschien uitingen van hoop en wanhoop, tekeningen van kinderen maken ongetwijfeld meer indruk dan een halve barak waar kinderen nu vrolijk door heen rennen. Niet wetend maar ook niet beseffend wat er ooit is gebeurd. Dat leeftijdsgenootjes in de jaren 40 hier ook speelden, als ze daar de kracht voor hadden. Ook zij wisten niet wat de toekomst zou brengen maar hadden vast al in de gaten dat het geen mooie toekomst zou zijn…

Kamp Westerbork

Mijn gevoel bij Kamp Westerbork…

Ik ben ook in Buchenwald en Theresienstadt geweest. Plekken die een onuitwisbare indruk op mij hebben gemaakt. Plekken die ik verliet met tranen in mijn ogen. Waar ik woede voelde, waar ik mij hulpeloos voelde en nietig. Waar ik besefte dat mijn vrijheid niet vanzelfsprekend is. Waar ik voor mijn gevoel de dood en de angst nog kon ruiken. Waar het bordje Arbeit macht Frei bij de ingang mij nu nog rillingen bezorgt.

Dit alles heb ik niet met Kamp Westerbork. Het is een plek met een geschiedenis maar ook een plek dat geen onuitwisbare indruk achterlaat. Waar ik niet vandaan kwam met het gevoel dat ik mij gelukkig mag prijzen dat ik de oorlog niet heb meegemaakt. Niks van dit alles, het was gewoon een wandeling, een wandeling waarin we weliswaar spraken over Buchenwald en Theresienstadt maar waar we eenmaal bij de auto ook gewoon weer verder gingen met de dagelijkse beslommeringen…

Praktische informatie

Adres: Oosthalen 8, 9414 TG Hooghalen

Openingstijden:

Ma t/m vrij 10.00 – 17.00 uur
Za en zo 11.00 – 17.00 uur

4 mei 10.00 – 19.00 uur

Feestdagen 11.00 – 17.00 uur

25, 31 december en 1 januari gesloten
26 december 11.00 – 17.00 uur

Het museum is gesloten in de periode van 8 t/m 26 januari 2018

Entreeprijzen

Tot 8 jaar:       gratis

8 tot 18 jaar:   € 4,00

18 en ouder:   € 8,50

Vrienden:        gratis

Veteranen:      gratis

Museumkaart: n.v.t.

Ticket geeft toegang tot het museum en de pendelbus naar het kampterrein.

Zijn jullie ooit in Kamp Westerbork geweest?