Kamp Westerbork Nederland

Kamp Westerbork, een stukje verloren geschiedenis

Kamp Westerbork, oftewel het doorgangskamp waar tijdens de Tweede Wereldoorlog diverse transporten zijn vertrokken naar de verschillende concentratiekampen elders in Europa.

Kamp Westerbork door de jaren heen…

Het kamp heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Zo werd het al in 1939 gebouwd als vluchtelingenkamp voor de vele Joodse vluchtelingen die massaal vanuit Duitsland naar Nederland vluchtten. Vanaf juli 1942 stond het bekend als doorgangskamp waar vandaan in totaal 93 transporten werden uitgevoerd naar Auschwitz, Sobibor, Theresienstadt en Bergen-Belsen.

Kamp Westerbork

Kamp Westerbork

In de zomer van 1945 werd het kamp bevrijd. Op dat moment verbleven er nog zo’n 900 Joden in het kamp. Het betekende echter nog niet het einde van Kamp Westerbork. Vanaf dat moment werd het namelijk een interneringskamp voor NSB-ers en collaborateurs. In 1949 werden de barakken korte tijd in gebruik genomen als onderkomen voor militairen. Een jaar later werden Indische Nederlanders ondergebracht in het kamp bij gebrek aan huisvesting. De naam veranderde toen in De Schattenberg.

Kamp Westerbork

In 1951 moesten de Indische Nederlanders plaatsmaken voor de Molukkers. Er ontstond toen een vrij geïsoleerde gemeenschap maar rond 1956 drong het besef door dat de Molukkers moesten integreren in de maatschappij. Het duurde uiteindelijk nog tot begin 1971 voordat de laatste Molukse gezinnen in huizen in Assen werden ondergebracht en werd er een begin gemaakt met het slopen van de barakken.

Kamp Westerbork anno 2017…

Kamp Westerbork

Nu is er een herinneringscentrum waarin twee tentoonstellingen een beeld schetsen van hoe het leven in Kamp Westerbork door de jaren heen is geweest. Het kamp zelf is fietsend, lopend of per pendelbus te bereiken. Het enige wat nog bewaard is gebleven, is het huis van de commandant.

Kamp Westerbork

Net als een wagon die midden in het veld staat opgesteld. Hetzelfde geldt voor een halve barak en nog een deel van het spoor.

Ooit in de brugklas was ik er geweest en ik weet het nog precies.

Ik was gewoon teleurgesteld. Teleurgesteld omdat er zo weinig tot niks bewaard is gebleven. Als kind snapte ik er niks van, het voelde alsof de geschiedenis vergeten moest worden. Niet bij stil staan en gewoon verder gaan.

Voor iemand die oprecht geïnteresseerd is in alles wat met de WOII te maken heeft, is het ronduit teleurstellend dat er niks meer is. Ja, een deel van het oorspronkelijke spoor ligt er nog. Er staat een halve barak en nog een wachtpost. Maar verder? Verder is het een open vlakte en moet je het zelf maar invullen.

Kamp Westerbork

Natuurlijk weet ik wat er is gebeurd en sta ik daar bij stil. Wat ik echter niet begrijp, is dat er op een gegeven moment voor gekozen is om dit belangrijke deel uit onze geschiedenis af te breken. Alsof het weggepoetst moet worden. Alsof we het moeten vergeten. Vergeten terwijl we het nooit mogen vergeten.

Natuurlijk, in vergelijking met andere kampen is er weinig gebeurd. Het was tenslotte geen concentratiekamp maar wel het begin van het einde voor velen. Persoonlijk vind ik het jammer dat er niks bewaard is gebleven of dat er niet een poging wordt gedaan om bepaalde zaken in ‘ere’ te herstellen. De geschiedenis als het ware laten herleven.

In het museum wordt er natuurlijk uitgebreid aandacht aan besteed maar een barak met stapelbedden, met misschien uitingen van hoop en wanhoop, tekeningen van kinderen maken ongetwijfeld meer indruk dan een halve barak waar kinderen nu vrolijk door heen rennen. Niet wetend maar ook niet beseffend wat er ooit is gebeurd. Dat leeftijdsgenootjes in de jaren 40 hier ook speelden, als ze daar de kracht voor hadden. Ook zij wisten niet wat de toekomst zou brengen maar hadden vast al in de gaten dat het geen mooie toekomst zou zijn…

Kamp Westerbork

Mijn gevoel bij Kamp Westerbork…

Ik ben ook in Buchenwald en Theresienstadt geweest. Plekken die een onuitwisbare indruk op mij hebben gemaakt. Plekken die ik verliet met tranen in mijn ogen. Waar ik woede voelde, waar ik mij hulpeloos voelde en nietig. Waar ik besefte dat mijn vrijheid niet vanzelfsprekend is. Waar ik voor mijn gevoel de dood en de angst nog kon ruiken. Waar het bordje Arbeit macht Frei bij de ingang mij nu nog rillingen bezorgt.

Dit alles heb ik niet met Kamp Westerbork. Het is een plek met een geschiedenis maar ook een plek dat geen onuitwisbare indruk achterlaat. Waar ik niet vandaan kwam met het gevoel dat ik mij gelukkig mag prijzen dat ik de oorlog niet heb meegemaakt. Niks van dit alles, het was gewoon een wandeling, een wandeling waarin we weliswaar spraken over Buchenwald en Theresienstadt maar waar we eenmaal bij de auto ook gewoon weer verder gingen met de dagelijkse beslommeringen…

Praktische informatie

Adres: Oosthalen 8, 9414 TG Hooghalen

Openingstijden:

Ma t/m vrij 10.00 – 17.00 uur
Za en zo 11.00 – 17.00 uur

4 mei 10.00 – 19.00 uur

Feestdagen 11.00 – 17.00 uur

25, 31 december en 1 januari gesloten
26 december 11.00 – 17.00 uur

Het museum is gesloten in de periode van 8 t/m 26 januari 2018

Entreeprijzen

Tot 8 jaar:       gratis

8 tot 18 jaar:   € 4,00

18 en ouder:   € 8,50

Vrienden:        gratis

Veteranen:      gratis

Museumkaart: n.v.t.

Ticket geeft toegang tot het museum en de pendelbus naar het kampterrein.

Zijn jullie ooit in Kamp Westerbork geweest?

6 comments

  1. Morgaine

    Ik denk dat ik hetzelfde zou hebben als jij, ik weet niet of mijn moeder bijv er ooit is geweest, maar ik zeker niet! Het trekt ook niet eerlijk gezegd, maar als ik er ooit in de buurt ben, dan zal ik er vast eens heen gaan, al zeg ik dat nu ook al een paar jaar van Kamp Amersfoort, waar mijn ouders praktisch om de hoek wonen, en daar ben ik ook nog niet geweest.

    X

    Beantwoorden

  2. Sabine

    Mooi verhaal en ik ben het wel met je eens. Het museum vind ik heel mooi, maar het gevoel dat ik had in Auschwitz, Teresienstadt en Mauthausen had ik daar ook niet. Ondanks dat is het natuurlijk niet minder erg, dit kamp heeft toch bijgedragen aan vele doden, het is alleen jammer dat er niks bewaard is gebleven.

    Beantwoorden

  3. Miranda

    Ik ben er een aantal jaar geleden geweest. Wil binnenkort met n er naar toe. Denk dat het voor hem een goede plek is om te beginnen qua oorloggeschiedenis. Niet te veel indrukken maar voor een kind van 9 genoeg.

    Beantwoorden

  4. Flavie

    Een interessant stukje geschiedenis.

    Beantwoorden

  5. Rowan

    Ik ben hier vorig jaar geweest. Ik werd er helemaal stil van. Verschrikkelijk wat hier allemaal is gebeurd. Ik zou graag nog eens naar een Auschwitz willen.

    Beantwoorden

  6. Marcella

    Ik wil hier graag naartoe, maar wat jammer dat het zo tegenvalt. Dat is echt balen 🙁 Ik kan me vinden in jouw opmerkingen dat als er meer bewaard is gebleven, het meer concreet wordt wat hier allemaal gebeurt is. Het aangeeft how heftig het was. Jammer dat het hier niet her geval is. Toch een stuk geschiedenis wat je mist.

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.